*** Phần nội dung được viết vừa đủ để hình dung bối cảnh phim mà không spoil đoạn kết. Những chi tiết có khả năng spoil trong phần bình luận sẽ được báo trước và viết màu đỏ ***
Tên chiếu ở Việt Nam: Đồ long kýSố tập: 8 (45 phút/tập)Biên kịch: Trần Văn QuýĐạo diễn: Tô Nguyên PhongDiễn viên chính:Tống Đạt Dân – vai Văn TínLưu Tú Văn – vai Vãn lão phu nhânDương Trạch Trung – vai Văn NhânDư Kế Khổng – vai Văn NghĩaDương Quá – vai Văn LễKim Ngọc Lam – vai Thích Phụng AnhKhải Khải – vai Triệu Ninh Nhi***
Nội dung
Tri phủ huyện Hồ Châu trên đường về kinh bị ba người đàn ông bịt mặt truy sát. Thương tích đầy mình, ông gắng gượng chạy tới kiệu của Vương Thừa tướng kêu cứu. Trước khi chết, ông chỉ kịp thốt ra mấy chữ « cuốn sách da dê ». Ba sát thủ kia không nể mặt Thừa tướng, tiếp tục tàn sát người của ông. Chỉ khi Triển Chiêu kịp thời đến cứu nguy, sự an toàn của Vương Thừa tướng mới được đảm bảo.
Bạn đang xem: Bao thanh thiên đồ long ký
Khi về kinh bẩm báo, Bao Công kể lại rõ đầu đuôi ngọn ngành với Tống Nhân Tông. Bàng Thái sư như thường lệ, tiếp tục thọc gậy bánh xe, cho rằng Bao Công đang thổi phồng mọi chuyện quá đà. Kì lạ là lần này Vương Thừa tướng lại đứng về phía Bàng Thái sư, còn tâu với vua xin phạt hạ tước phẩm của Bao Công và cử đi Hồ Châu làm Tri phủ.
Thực ra đây là kế mà Vương Thừa tướng cùng vua Nhân Tông đã bày ra, mục đích là để cử Bao Công xuống Hồ Châu dẹp loạn. Hồ Châu là nơi mà gia tộc họ Văn rất có uy thế: tổ tiên Văn Định Bang từng là công thần theo Thái Tổ dựng nước, được Tống Thái Tổ sủng ái và ban chiếu phán rằng con cháu họ Văn sẽ nhờ đó mà đời đời hưởng vinh hoa phú quý của triều đình. Văn lão phu nhân trước đây cũng từng là nhũ mẫu của vua Nhân Tông. Nhà họ Văn cậy vào địa vị đặc thù mà tác oai tác quái và ức hiếp dân lành.
Nhà họ Văn có tất cả bốn người con trai, đều có danh xưng trên giang hồ mang chữ Long (Rồng) – họ chính là « bốn con rồng đất Hồ Châu » lừng lẫy. Võ nghệ của bốn anh em đều thuộc hàng cao thủ trên giang hồ, được tổ tiên truyền lại. Ba người anh cả Văn Nhân, Văn Nghĩa, Văn Lễ đều là những con cáo già ỷ thế lộng hành. Chính ba người này là những người bịt mặt đã giết Tri phủ Hồ Châu tiền nhiệm và đe doạ Thừa tướng. Riêng cậu em út Văn Tín là người phong lưu, văn võ song toàn và không tham gia vào những việc làm thất đức của các anh. Anh là người thích thơ văn, nhạc hoạ, thường đi xem các buổi diễn gánh hát và mê mẩn cô gái hát tuồng Phụng Anh.
Bao Công vừa đến Hồ Châu thì được nhà họ Văn mời cơm nồng nhiệt chào đón, nhờ vậy ông tận mắt chứng kiến gia thế giàu có và uy danh lẫy lừng của họ Văn. Đêm đó, ông nằm mơ thấy một người toàn thân bốc cháy báo mộng rằng « chín người mười mạng chết oan vì một cuốn sách da dê ».
Bao Công bèn truy hỏi viên quan huyện lệnh vốn dĩ là tay trong của nhà họ Văn và biết được gần đây có vụ án cả nhà họ Triệu bị chết cháy thê thảm. Ông quyết lật lại hồ sơ vụ án. Viên huyện lệnh bí mật báo tin cho Văn Nghĩa (con trai thứ hai nhà họ Văn, là một người thể chất ốm yếu nhưng rất mưu mô, xảo quyệt). Hắn sai huyện lệnh tìm một người đàn bà ãn nói khôn khéo đến công đường làm nhân chứng giả. Tại công đường hôm đó có cả Lâm Đồng, anh vợ của Triệu Nhất Sơn, người chết thảm trong vụ cháy bi thương hôm đó. Lâm Đồng chỉ cúi mặt không nói không rằng trong khi người đàn bà kia ba hoa bốc phét. Thế nhưng, mụ ta không qua mặt được Bao Công và nhanh chóng bị lật tẩy. Lâm Đồng vốn là một người đàn ông chân chất, quê mùa, biết rằng cái chết của cả nhà em rể là do nhà họ Văn nhưng không dám chống lại họ, hoàn toàn không khai nửa câu.
Bao Công quyết tìm cách triệt hạ uy thế của nhà họ Văn. Bằng mưu kế tài tình, ông đã khiến nhà họ Văn phải quét đường chuộc tội đồng thời làm gương cho dân chúng. Văn lão phu nhân quyết không chịu thua, sai người khua chiêng múa trống khắp đường phố những nơi nhà họ Văn đi qua quét đường. Bằng tài lập luận sắc sảo, thuyết phục, Bao Công đã nhân cơ hội này dạy cho nhà họ Văn một bài học. Nhà họ Văn bị mất mặt, còn dân chúng hả hê vui sướng. Lâm Đồng tận mắt thấy được sự khảng khái, chính trực và trí tuệ sắc bén của Bao Công nên quyết định đến phủ làm chứng tố cáo tội ác của anh em họ Văn. Văn Lễ nắm được hành tung của Lâm Đồng bèn giết người diệt khẩu. Vợ Lâm Đồng đau đớn nhận xác chồng và cũng treo cổ tự tử. Trước khi chết bà có dặn đứa cháu trai Ninh Nhi (cũng là người duy nhất của nhà họ Triệu còn sống sót) là hãy chạy trốn càng xa càng tốt.
Xem thêm: Kinh Nguyệt Sau Sinh Con: Khi Nào Chu Kỳ Kinh Nguyệt Sẽ Trở Lại? ?
Ninh Nhi trên đường đi trốn bắt gặp Triển Chiêu thì sợ hãi bỏ chạy lại về nhà hai bác. Cậu sững sờ phát hiện bác gái đã treo cổ chết. Cậu được đưa về gặp Bao Công và vừa khóc vừa khai rằng vì cuốn sách da dê mà tất cả người nhà đã bị họ Văn giết chết. Nhận vật chứng là bản chép lại của cuốn sách da dê từ tay Ninh Nhi, Bao Công sững sờ khi thấy những chữ viết trên cuốn sách đều bị nhoè nước và không thể đọc được…
***
Bình luận
Những phân cảnh mở đầu của phim dễ khiến người ta liên tưởng đây là một câu chuyện điển hình « người giàu có thế lực ức hiếp người nghèo » khác. Nhưng không. Xoay quanh những thăng trầm của gia tộc họ Văn, Đồ long ký dày dặn hơn, đa chiều hơn, tinh tế hơn, cuốn hút hơn rất nhiều. Động cơ khiến ba anh em Văn Nhân, Văn Nghĩa, Văn Lễ thực hiện những việc làm tàn ác vượt ra ngoài cái tầm thường của những sự vụ « người giàu bắt nạt người nghèo », tuy rằng còn xa mới có thể coi là một lời biện minh xác đáng. Họ phạm tội để bảo vệ danh dự của tổ tiên, của dòng họ, và cũng vì lẽ đó mà họ sẵn sàng đánh đổi tất cả, kể cả mạng sống. Chân dung bốn anh em họ Văn được xây dựng khá sống động và chân thực. Ba anh cả Văn Nhân, Văn Nghĩa, Văn Lễ, người thì già dặn, người thì thao lược, người thì nóng nảy, hấp tấp. Mang danh kẻ ác, cái chất người trong sâu thẳm của họ không vì thế mà hoàn toàn mất đi. Người ta có nhiều dịp chứng kiến tình anh em sâu đậm, sự hiếu thuận của họ dành cho mẹ già và sự kính trọng tột cùng đối với tổ tiên.
Về cậu út Văn Tín, trong số những nhân vật chỉ xuất hiện trong đúng một phần phim của BTT 1993 thì sau « Thiên lý độc hành » Nhạc Thiên Thù của Thanh long châu, Văn Tín là nhân vật nam mà CL thích nhất. Tôi quá ưng cái tài hoa, phong lưu, nhã nhặn ở một chàng thanh niên còn rất trẻ như anh. Sự chung tình của Văn Tín với Phụng Anh cũng là một điểm khiến tôi đặc biệt xúc động. Chuyện tình của chàng công tử đeo đuổi một cô gái hát tuồng với xuất thân tầm thường không phải một thiên tình sử diễm lệ màu mè, sến súa, mà trái lại cực kì chân thật. Gặp gỡ nhau vì nàng làm nghề hát tuồng còn chàng thì thích nghe hát. Thân thiết và đồng cảm với nhau khi chàng nắm tay dạy nàng viết chữ. Mọi thứ đều đến rất tự nhiên. Nhưng cũng như bao câu chuyện tình không « môn đăng hộ đối » khác, cũng rất tự nhiên như nó vốn phải như thế, sớm muộn rồi sóng gió cũng ập đến… Spoiler alert: Chính vì qúa thích Văn Tín nên khi thấy tâm trí anh bị thù hận huỷ hoại, vẻ hào hoa thường ngày bỗng biến mất, thay vào đó là bộ dạng tơi tả, xơ xác, lí trí anh chỉ chất chứa mong muốn trả thù, tôi thất vọng lắm. Mặc dù tôi hiểu, tan cửa nát nhà, mất đi tất cả người thân, mất đi tình yêu mà anh trân trọng mà theo đuổi, chẳng còn gì có thể làm điểm tựa cho tài hoa, cho phong lưu tiếp tục rạng rỡ nữa. Gây sai lầm trong một phút định mệnh, bản tính người chợt sống lại, lần này thứ huỷ hoại anh là dằn vặt tội lỗi. Khoảnh khắc ngắn ngủi gặp lại người thương và chuỗi ngày mê man trong chùa đã khiến tâm trí anh bớt nổi sóng, khiến con người hào hiệp biết phải trái trong anh tỉnh lại sau những u mê của thù hận mù quáng. Khi chứng kiến Văn Tín chọn ở lại chịu tội thay vì cùng Phụng Anh trốn chạy, tôi đã mừng thầm: Đây mới đúng là cậu trai mà tôi thích! Làm ơn, có phép màu nào nữa có thể cứu anh lần này không?
Liệu còn có phép màu nào khác ngoài Triệu Ninh Nhi đây? Có lẽ đến những phân cảnh gần cuối khi Văn Tín yêu cầu được gặp Ninh Nhi lần cuối để xin lỗi em thì cái kết này không khó đoán nữa. Đối với tôi, kết thúc này dù mang màu sắc cổ tích và tính sắp đặt có phần lộ liễu, nhưng lại là một tác phẩm nghệ thuật sắp đặt – nếu tôi có thể gọi như vậy – được sáng tạo nên một cách tài tình và đẹp đẽ bởi những nghệ sĩ tài năng và khéo léo. Thế nên, dù biết là nó vi diệu và không thực nhưng tôi vẫn thích nó điên đảo. Văn Tín bị xử tội chết sẽ đồng nghĩa với việc thù hận và hồ đồ sẽ chiến thắng tài hoa, chiến thắng cái đẹp. Sự hồi sinh của Ninh Nhi chính là tấm vé đưa Văn Tín từ nơi cận kề cõi chết trở về, cũng là sự hồi sinh kì diệu của hào hoa, của phong lưu, của hạnh phúc và tình người, đánh bại bạo lực, giết chóc và hận thù. Lung linh mờ ảo như cổ tích, cái kết này quá hoàn hảo cho một cốt truyện vốn đã đậm đà và hài hoà với đầy đủ dư vị.
Sự nhập vai của Tống Đạt Dân hoàn toàn không có gì để chê trách. Sự mâu thuẫn giữa đạo hiếu và lẽ phải, giữa những biến cố của gia đình và nguy cơ vuột mất người con gái mà mình yêu ở những phân đoạn cao trào được thể hiện vô cùng tinh tế. Xuất hiện với hình ảnh một công tử hào hoa, phong lưu, để rồi trở thành một kẻ tàn tạ lang thang không nhà không cửa, và cuối cùng tìm lại được lẽ sống trong phép màu ấm áp đầy tình người, Văn Tín là một nhân vật được xây dựng đa chiều, có sự chuyển biến mạnh mẽ về nội tâm. Một thử thách được Tống Đạt Dân vượt qua trọn vẹn.
Đồ long ký cũng là phần phim mà trong đó đối diện với Bao Công thực sự là một đối thủ đáng gờm: gia tộc họ Văn tiếng tăm lừng lẫy, được Tống Thái Tổ ưu ái đến con cháu muôn đời. Người có uy quyền nhất, một tay cai quản cả gia tộc là Văn lão phu nhân – một phụ nữ sắc sảo, ghê gớm, không ngại dùng đến thủ đoạn để diệt trừ đối phương. Nhưng xét cho cùng, ở một góc độ khác thì tôi sẽ nhận xét bà là một phụ nữ mạnh mẽ, can trường đã lèo lái gia tộc họ Văn qua bao sóng gió, đồng thời cũng là người sở hữu một tình mẫu tử vô bờ bến tuy có hơi không đúng chỗ dành cho các con mình. Vai diễn này được thể hiện bởi Lưu Tú Văn – diễn viên thủ rất nhiều vai trong series BTT 1993 và hầu hết các vai bà đều diễn xuất sắc. Đối diện với gia tộc họ Văn, với Văn lão phu nhân tinh anh và sắc sảo, bộ ba thép Bao Công – Công Tôn Sách – Triển Chiêu đã thực hiện xuất sắc cuộc hành trình đòi lại công lý cho những người dân thường, với cả trí và dũng. Ngoài ra, sự thấu tình đạt lí của Bao Công cũng khoác thêm cho câu chuyện « trảm rồng » một ý nghĩa nội hàm sâu sắc và ấm áp tình người.
Một nhân vật nữ mấu chốt khác của câu chuyện cũng chiếm toàn bộ cảm tình của mình là Phụng Anh, cô gái với xuất thân tầm thường nhưng dung mạo xinh đẹp và tính cách kiên cường, thẳng thắn. Khá khó hiểu vì sao Kim Ngọc Lam – nữ diễn viên thủ vai Phụng Anh tài mạo song toàn vậy mà lại có phần lu mờ, ít được nhắc đến trong số các mỹ nhân đóng BTT 1993 (mình tìm mãi mới ra tên cô này, ngoài ra không kiếm thêm được một thông tin nào khác nên tương đối tò mò).
Những chi tiết hoang đường, kì ảo cũng xuất hiện trong phần phim này, thế nhưng, chúng được đưa vào khá vừa phải và hợp lí, giải quyết những nút thắt cao trào một cách thuyết phục nhưng không đóng vai trò dẫn dắt chủ chốt, vì vậy không làm lu mờ đi sự tài tình trong phá án của bộ ba thép Bao Công – Công Tôn Sách – Triển Chiêu.
***
Tóm lại, Đồ long ký – sự hoà trộn khéo léo và tinh tế giữa nhiều yếu tố: lòng hiếu thảo, sự tôn kính với tổ tiên, tình cảm gia đình, tình yêu, sự khác biệt giai cấp, tình người…, xen lẫn những chi tiết kì ảo, siêu thực một cách hợp lí, cộng với những tình tiết phá án li kì, là một phần phim xuất sắc. Cả dàn diễn viên đều có màn thể hiện rất tốt và thuyết phục. Được sắp xếp hoàn hảo như một món đồ chạm trổ đến độ tinh xảo, cái kết dù không thực một cách khá lộ liễu, nhưng mà thôi cứ coi đó là một giấc mơ, một câu chuyện cổ tích để được nghe kể, được yêu ghét, được thở phào và được mỉm cười.
Rating: 10/10
***
Xem review các phần phim khác của series Bao Thanh Thiên 1993 tại đây***